Gelişim organizmanın bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden sürekli ilerleme kaydetmesidir. Yani birey için doğum öncesinden itibaren başlayan bir süreçtir. Gelişim geriliği ise kişinin zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal yönden anlamlı bir biçimde gerilik göstermesidir. Gelişim geriliği zihinsel yetersizlik kavramı için de kullanılmaktadır. Bazı durumlarda gelişimsel gerilik tek bir alanda görüleceği gibi bazen tüm alanlarda görülmektedir.
Gelişim geriliğinin fark edilmesi genellikle çocuğun konuşması gereken yaşta konuşmaması ile olmaktadır. Daha az kelime kullanıyor ve kendini ağlayarak ya da farklı biçimlerde ifade etmeye çalışıyor olabilirler. Fiziksel gelişim alanında yürüme, koşma, tutma, çıkarma, iç içe koyma gibi bazı etkinlikleri yerine getiremeyebilir. Sosyal alanda yaşıtlarıyla iletişim kurmayabilir, tek başına oynamak istiyor veya hiç oynamak istemiyor, eve gelen kişilere saldırgan davranıyor olabilir. Zihinsel olarak kavramları öğrenemez veya çok yavaş öğrenir, neden sonuç ilişkileri kurma, problem çözme becerileri gelişmiyordur.
Gelişim geriliği, Zihinsel Yetersizlik, Serabral Palsi, Otizm Spektrum Bozukluk, Down Sendromu, Frajil X Sendromu ve Fetal Alkol Spektrum Bozukluk gibi çeşitli genetik ve kromozomal bozukluklar olarak sınıflandırılmaktadır.
Gelişim geriliği doğum öncesi, doğum esnası veya doğum sonrasında bir nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Doğum öncesi nedenler akraba evliliği, kan uyuşmazlığı, ailede kronik rahatsızlıklar, kullanılan ilaçlar, genetik hastalıklar, kromozomal bozukluklar, hormonel bozukluklar ve benzeri durumlar sayılabilir.
Bebeğin oksijensiz kalması, bebeğin doğum sırasında enfekte olması gibi durumlar doğum esnasında yaşanan gelişim geriliği nedenleridir. Ayrıca bebeğin normal gelişimini tamamlayabilmesi için 38-41 hafta aralığında anne karnında kalması gerekmektedir. Ancak 37. haftayı tamamlayamadan doğan bebekler prematüre olarak adlandırılır ve anne karnında tamamlamaları gereken gelişimleri yarım kalır.
Doğum sonrası nedenlerden bazıları ise geçirilen ağır hastalıklar, yetersiz beslenme ve çocuğun fiziksel ve duygusal yönden ihmal edilmesidir. Çocuk nesneler ve semboller arasında ilişki kurması gereken kritik dönemlerde sosyal açıdan izole ise, televizyon karşısında uzun süre vakit geçiriyorsa veya iletişimde ciddi kısıtlılık varsa yaşına uygun zihinsel ve duygusal görevleri yeterince yerine getirememektedir.
Özellikle 0-3 yaş çocukların gelişimlerinin 6 ayda bir pedagog tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu kontrol Denver Testi ve pedagogun uygun gördüğü farklı yöntemler ile gerçekleşmektedir. Gelişim geriliğinde erken tanı çok büyük önem taşır. Ne kadar erken tanı alınırsa çocuğun bireyselleştirilmiş eğitim süreci o kadar erken başlar. Gelişim geriliği olan çocuklar çoğunlukla özel eğitim merkezlerinde eğitim görmektedir. Ancak bu kurumlar tek başına yeterli değildir. Aile eğitimi ve evin uygun biçimde düzenlenmesi büyük önem arz eder. Çocukların kurumlarda kazandıkları bilgi ve becerileri ev ortamında devam ettirebilmeleri için ebeveynlerin çocuklarının gelişimleri ve eğitimleri hakkında bilgilendirilmeleri gerekmektedir.
Problemlerin çözümü ve psikolojik destek almak için uzmanlarımızdan randevu alabilirsiniz.
